menu
Foto van Spinoza20first en Sporthal Bajeskwartier in Amsterdam
duurzaamheid

Spinoza20first en Sporthal Bajeskwartier

Amsterdam

Het Bajeskwartier is in transitie naar een duurzame en groene buurt voor wonen, werken, leren en recreëren. Binnen het stedenbouwkundige masterplan van OMA ontwierp BDG Architecten de nieuwbouw van het Spinoza20First Daltonlyceum met sporthal en jongerencentrum. Op de plek van de parkeergarage van de voormalige Bijlmer Bajes creëerden we samen met de gebruikers een toekomstgericht gebouw met ruimte om te bewegen en ruimte voor de groeiende onderwijsvisie van de school.

verbinding als centrale thema

Met een compact en efficiënt ontwerp maakten we voor deze uitdagende 3-in-1 opgave optimaal gebruik van de beschikbare kavel. Het overkoepelende raster brengt eenheid tussen de school, sporthal en jongerencentrum. Grote gevelopeningen zorgen voor contact en verbinding tussen binnen en buiten. Een vertaling van de filosofie van Spinoza, bij wie verbinding tussen mensen én verbinding van mensen met de wereld om hen heen centraal staat. De functionele sporthal heeft een sterke koppeling met de school, maar kan ook afzonderlijk gebruikt worden door verenigingen uit de buurt. 

speels terrassen landschap

Kenmerkend voor Daltononderwijs is keuzevrijheid voor de leerling, samenwerking en de ontwikkeling van zelfstandigheid. Om deze ambities binnen een veilige sfeer vorm te geven, kregen de diverse onderwijsdomeinen en stamgroepen hun eigen plek terwijl ze door het terrasvormig landschap en interne doorzichten toch optimaal verbonden zijn. De zichtbare trappen stimuleren beweging. Patio’s en lichtstraten brengen daglicht diep het gebouw in voor een gezond leerklimaat. De transparante gevel zorgt niet alleen voor licht en uitzicht, het maakt ook de diverse activiteiten van de school zichtbaar.

minimale klimaatimpact

Het Bajes Kwartier wil de impact van de nieuwbouw op het klimaat tot nul reduceren en de oude gevangenis wordt deels hergebruikt als grondstof voor de nieuwe wijk. Dit sluit goed aan op onze eigen visie op duurzaam en toekomstbestendig bouwen. De biocomposiete geveldelen zijn volledig circulair. Door de toepassing van betongranulaat, een hoogwaardige thermische schil, lage temperatuur vloer-/ luchtverwarming, CO2-gestuurde ventilatie, aansluiting op de lokale wko en extra pv-panelen is het ontwerp voor Spinoza20First bijna energieneutraal (BENG) en bijzonder duurzaam.  Leuk weetje: in de ontvangsthal van de sportvoorziening kreeg de oude houten vloer van de Amsterdamse Apollohal een tweede leven. 

passieve koeling en rainproof

Vanuit de directe omgeving kijken de gebruikers uit op het dak van Spinoza20First. Daarom hebben we deze behandeld als een vijfde gevel, deels vormgegeven als schoolplein en deels als daktuin met intensief groen. Dit groendak  is niet alleen een meerwaarde voor de scholieren maar ook voor het gebouw zelf én voor de buurt. De combinatie van het natuurdak met een schaduwdak van pv-panelen en een hoogwaardige thermische schil beperkt de opwarming van het gebouw. Het schaduwdak is gedeeltelijk boven het schoolplein ontworpen en beschermt de scholieren als een energieleverende luifel tegen de zon. Daarnaast heeft het koelende effect van het natuurdak een positieve invloed op de hittestress in de buurt. Bovendien bevordert het, samen met beplanting en broed- en voedervoorzieningen in de gevel, de biodiversiteit in het Bajeskwartier. Retentietoepassingen zoals het intensieve dakgroen vangen hemelwater op. Het overschot wordt afgevoerd op een naastgelegen sloot.

publicaties

Schooldomein 4 2023

opdrachtgever

gemeente Amsterdam

realisatie

2022

Op de plek van de parkeergarage van de voormalige Bijlmer Bajes staat nu een natuurinclusief en toekomstgericht gebouw met ruimte voor beweging en ruimte voor de groeiende onderwijsvisie van Spinoza20first.